Bilgisayar Ağları - Ağ Kurulumu ve Yönetimi
🛠️ AĞ KURULUMU ve YÖNETİMİ
1. 🧩 Ağ Tasarımı
Ağ kurulumu süreci, sistemin ihtiyaçlarına göre doğru ve verimli bir tasarım ile başlar.
🔹 a) İhtiyaç Analizi
-
Kaç kullanıcı bağlanacak?
-
Ne tür hizmetler çalışacak? (dosya paylaşımı, VoIP, video konferans, vb.)
-
Gelecekteki genişleme olacak mı?
-
Güvenlik, hız, yedekleme gereksinimleri belirlenir.
🔹 b) Fiziksel Tasarım
-
Hangi cihazlar kullanılacak? (router, switch, access point vb.)
-
Kablolama türü (CAT6, fiber, vb.)
-
Ağ topolojisi seçimi: yıldız, halka, mesh, hibrit vb.
🔹 c) Mantıksal Tasarım
-
IP adresleme planı (statik/dinamik, alt ağlar)
-
VLAN yapılandırması
-
Hangi servisler hangi sunucularda olacak?
-
DHCP, DNS, NAT gibi hizmetler
2. 🔧 Ağ Kurulumu
Ağ bileşenlerinin fiziksel ve yazılımsal olarak kurulmasıdır.
🔹 a) Cihazların Yerleştirilmesi ve Kablolama
-
Anahtar (switch), yönlendirici (router), modem ve sunucuların montajı
-
Kabloların etiketlenmesi ve düzgün döşenmesi
-
RACK kabin yerleşimi
🔹 b) IP Adresleme
-
Statik veya DHCP ile IP atamaları
-
Alt ağ maskeleri ve ağ geçidi ayarları
-
IP çakışmalarına karşı kontrol
🔹 c) Ağ Hizmetlerinin Kurulumu
-
DHCP Sunucusu: Otomatik IP dağıtımı
-
DNS Sunucusu: Alan adı çözümleme
-
NAT (Ağ Adresi Çevirimi): İç ağdan dış ağa çıkış
🔹 d) Kablosuz Ağ Kurulumu
-
SSID tanımlama
-
Şifreleme (WPA2/WPA3)
-
Kanal ve frekans ayarları
-
MAC filtreleme ve misafir ağı
3. 🛡️ Ağ Güvenliği Yönetimi
Ağın kötü niyetli erişimlere karşı korunması için yapılan tüm uygulamaları kapsar.
🔹 a) Güvenlik Duvarları (Firewall)
-
Gelen ve giden trafiği kontrol eder
-
Fiziksel ya da yazılımsal olabilir
🔹 b) Erişim Kontrolleri (ACL)
-
Hangi kullanıcı veya cihaz hangi kaynağa erişebilir?
🔹 c) Güvenlik Protokolleri
-
VPN, SSL/TLS, IPsec gibi teknolojilerle güvenli iletişim
🔹 d) Güncellemeler ve Yamalar
-
Ağ cihazları ve sunucuların sürekli güncellenmesi
4. 🖥️ Ağ İzleme ve Yönetim Araçları
Ağ performansını izlemek, sorunları teşhis etmek ve yönetmek için kullanılır.
🔹 a) Ağ İzleme Yazılımları
-
Nagios, Zabbix, PRTG, SolarWinds gibi araçlarla ağ trafiği, cihaz durumu, bant genişliği izlenir.
🔹 b) Loglama (Kayıt Tutma)
-
Olay günlükleri (loglar) sistemdeki hareketleri kayıt altına alır.
-
Siber saldırı, ağ sorunu veya kullanıcı hatası teşhisinde önemlidir.
🔹 c) SNMP (Simple Network Management Protocol)
-
Ağ cihazlarıyla iletişim kurmak ve bilgi toplamak için kullanılır.
5. 🧪 Test ve Sorun Giderme
Kurulumdan sonra ağın sağlıklı çalışıp çalışmadığı test edilir.
🔹 a) Bağlantı Testleri
-
Ping, traceroute, ipconfig, nslookup gibi komutlarla test yapılır.
🔹 b) Performans Testleri
-
Hız, gecikme (latency), paket kaybı gibi ölçümler
-
Bandwidth testleri (iperf, speedtest)
🔹 c) Sorun Giderme Süreci
-
Fiziksel katman → bağlantı
-
IP yapılandırması → doğru mu?
-
DNS çözümlemesi → çalışıyor mu?
-
Cihaz arızası → loglar ve donanım kontrolleri
6. 📋 Ağ Belgeleri ve Dökümantasyon
Ağın yönetilebilirliği için detaylı belgeler tutulur:
-
IP adresleme planları
-
Cihaz konumları ve seri numaraları
-
VLAN listeleri
-
Kullanıcı erişim izinleri
-
Şifre politikaları
7. 🔁 Yedekleme ve Geri Yükleme Planı
Ağ yapılandırmalarının ve sistemlerin olası bir çökme durumunda hızlıca geri yüklenmesi için:
-
Konfigürasyon dosyaları yedeklenmeli
-
Yedekleme planı günlük/haftalık yapılmalı
-
Geri yükleme prosedürleri test edilmelidir
8. 📊 Ölçeklendirme ve Bakım
Ağ büyüdükçe, altyapının buna uyum sağlaması gerekir.
🔹 a) Ölçeklenebilir Tasarım
-
Yeni cihazlar ve kullanıcılar eklendikçe sıkıntı çıkmaması için planlama
🔹 b) Periyodik Bakım
-
Donanım kontrolleri, yazılım güncellemeleri, log incelemeleri
-
Kablosuz ağlarda kanal sıkışıklığı kontrolü
Sonuç
Ağ kurulumu ve yönetimi, planlama, teknik uzmanlık ve sürekli bakım gerektiren dinamik bir süreçtir. Doğru araçlar ve metodolojilerle yüksek erişilebilirlik, güvenlik ve performans sağlanabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder