Bilgisayar Ağları - Bulut Tabanlı Ağlar

Bulut Tabanlı Ağlar (Cloud-Based Networks)

Bulut tabanlı ağlar, geleneksel fiziksel ağ altyapısının bulut bilişim teknolojileriyle sanallaştırılarak esnek, ölçeklenebilir ve hizmet odaklı bir şekilde sunulmasını sağlar. Bu model, kurumların ağ kaynaklarını **hizmet olarak (Network-as-a-Service, NaaS)** tüketmesine olanak tanır.

1. Bulut Tabanlı Ağların Temel Özellikleri

1.1. Sanallaştırılmış Ağ Altyapısı

- Fiziksel switch, router ve firewall'lar yerine **yazılım tanımlı ağ (SDN)** ve **sanal ağ fonksiyonları (VNF)** kullanılır.

- Örnek: VMware NSX, Cisco ACI, AWS VPC.

1.2. Dinamik Ölçeklenebilirlik

- İhtiyaç duyulduğunda otomatik olarak bant genişliği ve ağ kaynakları artırılabilir.

- Bulut sağlayıcıları (AWS, Azure, Google Cloud) elastik IP ve yük dengeleyici hizmetleri sunar.

1.3. Merkezi Yönetim ve API Entegrasyonu

- Ağ politikaları bulut konsolu üzerinden tek merkezden yönetilir.

- REST API'ları ile otomasyon ve CI/CD pipeline entegrasyonu mümkündür.

1.4. Coğrafi Esneklik

- Global CDN (Content Delivery Network) ve edge computing ile düşük gecikmeli erişim sağlanır.

- Multi-cloud ve hibrit ağ mimarileri desteklenir.

2. Bulut Tabanlı Ağ Mimarileri

2.1. Hizmet Modelleri

| **Model**                | **Açıklama**                                                                 |

|--------------------------|-----------------------------------------------------------------------------|

| **IaaS (Ağ Altyapısı)**   | Sanal ağ, subnet, VPN ve yük dengeleyici gibi temel bileşenler sunar (Örnek: AWS VPC). |

| **PaaS (Ağ Platformu)**   | Veritabanı, mesajlaşma ve API gateway gibi yönetilen hizmetler ekler (Örnek: Azure Virtual Network). |

| **SaaS (Ağ Yazılımı)**    | Cloud-based firewall, SD-WAN gibi tam yönetilen çözümler (Örnek: Zscaler, Cloudflare). |

2.2. Dağıtım Modelleri

- **Public Cloud:** AWS, Azure gibi paylaşımlı ağ kaynakları.

- **Private Cloud:** Şirket içi (on-premises) sanal ağlar (OpenStack, VMware).

- **Hybrid Cloud:** Şirket içi ve bulut ağlarının entegrasyonu (Cisco Hybrid Cloud).

- **Multi-Cloud:** Birden fazla bulut sağlayıcının birlikte kullanımı (Google Cloud + AWS).

3. Bulut Ağ Bileşenleri

3.1. Sanal Ağ (VPC/VNet)

- Bulut içinde yalıtılmış mantıksal ağ bölümleri (Örnek: AWS VPC, Azure Virtual Network).

- Subnet, route table ve NAT gateway ile yapılandırılır.

3.2. SD-WAN (Software-Defined WAN)

- Geleneksel MPLS yerine internet tabanlı dinamik WAN bağlantısı.

- Merkezi yönetim ile trafik optimizasyonu (Örnek: Cisco Meraki, VMware SD-WAN).

3.3. Bulut Güvenlik Hizmetleri

- **Cloud Firewall:** Palo Alto VM-Series, AWS Network Firewall.

- **Sıfır Güven (Zero Trust):** Cloudflare Access, Azure Private Link.

- **DDoS Koruma:** AWS Shield, Google Cloud Armor.

3.4. Yük Dengeleme ve CDN

- **Load Balancer:** AWS ALB, Azure Load Balancer.

- **CDN:** Cloudflare, Akamai ile statik içerik dağıtımı.

4. Avantajlar ve Dezavantajlar

4.1. Avantajlar

✔ **Maliyet Tasarrufu:** CAPEX yerine OPEX modeli (abonelik tabanlı).  

✔ **Hızlı Devreye Alma:** Yeni ağ kaynakları dakikalar içinde açılabilir.  

✔ **Otomasyon:** Terraform, Ansible ile IaC (Infrastructure as Code).  

✔ **Felaket Kurtarma:** Multi-region replication ile yüksek erişilebilirlik.  

4.2. Dezavantajlar

✖ **Bağımlılık:** Bulut sağlayıcıya bağlı kalma riski.  

✖ **Gizlilik Endişeleri:** Verilerin üçüncü parti sunucularda saklanması.  

✖ **Performans:** Paylaşımlı altyapıda "noisy neighbor" sorunu.  

5. Kullanım Senaryoları

5.1. Kurumsal Uygulamalar

- Şube ofislerin merkeze güvenli bağlantısı (SASE mimarisi).  

- Remote çalışanlar için VPN-less erişim (Zero Trust Network Access).  

5.2. DevOps ve Mikroservisler

- Kubernetes ağları (CNI plug-inleri: Calico, Flannel).  

- Service Mesh (Istio, Linkerd) ile trafik yönetimi.  

5.3. IoT ve 5G Ağları

- Edge computing ile yerel veri işleme (AWS Wavelength, Azure Edge Zones).  

6. Gelecek Trendleri

- **AIOps:** Yapay zeka ile ağ sorunlarını öngörerek çözme.  

- **Serverless Ağlar:** Event-driven bağlantı modelleri.  

- **Quantum Ağ Güvenliği:** Kuantum şifreleme ile bulut veri koruma.  

Sonuç

Bulut tabanlı ağlar, dijital dönüşümün kritik bir parçasıdır. **Ölçeklenebilirlik, maliyet avantajı ve otomasyon** gibi güçlü yönleriyle geleneksel ağları geride bırakırken, güvenlik ve performans optimizasyonu için doğru stratejiler gerektirir.