Bilgisayar Ağları - IP Adresleme ve Alt Ağlar

---

🌐 IP ADRESLEME VE ALT AĞLAR (SUBNETTING)

Ağlar arasında iletişim kurulabilmesi için her cihazın benzersiz bir adresi olması gerekir.
Bu adreslere IP adresi (Internet Protocol Address) denir.

1. 📌 IP Adresi Nedir?

• IP adresi, bir cihazın ağ üzerindeki kimliğidir.

• İki temel IP versiyonu vardır:

  • IPv4 (Internet Protocol version 4)

  • IPv6 (Internet Protocol version 6)

---

2. 🔹 IPv4 Adresleme

• IPv4 adresleri 32 bit uzunluğundadır.

• Noktalarla ayrılmış 4 oktetten oluşur.

• Her oktet 8 bittir ve 0 ile 255 arasında değer alır.

Örnek IPv4 Adresi:
192.168.1.10

Binar hali:
11000000.10101000.00000001.00001010

---

3. 🔹 IPv4 Adres Türleri

• Public IP: İnternette doğrudan erişilebilir.

• Private IP: Yerel ağlar içinde kullanılır.

Özel (Private) IP Aralıkları:

IP Aralığı	Açıklama
10.0.0.0 – 10.255.255.255	Büyük özel ağlar
172.16.0.0 – 172.31.255.255	Orta ölçekli özel ağlar
192.168.0.0 – 192.168.255.255	Küçük özel ağlar

---

4. 🔹 IP Adres Sınıfları

IPv4 adresleri sınıflara ayrılır:

Sınıf	Başlangıç - Bitiş	Kullanım Alanı
A	1.0.0.0 – 126.255.255.255	Devasa ağlar
B	128.0.0.0 – 191.255.255.255	Orta büyüklükte ağlar
C	192.0.0.0 – 223.255.255.255	Küçük ağlar
D	224.0.0.0 – 239.255.255.255	Multicast grupları
E	240.0.0.0 – 255.255.255.255	Deneysel kullanım

---

5. 🧮 IP Adres Yapısı

IP adresi iki kısımdan oluşur:

• Ağ Adresi (Network ID): Hangi ağa bağlı olduğunu gösterir.

• Ana Bilgisayar Adresi (Host ID): Ağ içindeki cihazı belirtir.

Örneğin:
IP: 192.168.1.10
Ağ: 192.168.1.0
Host: 10

---

6. 🔸 Subnet Mask (Alt Ağ Maskesi)

• Hangi kısmın ağ adresi, hangi kısmın host adresi olduğunu belirler.

• Genellikle IP adresinin yanında yazılır.

Örnek:
IP: 192.168.1.10
Subnet Mask: 255.255.255.0

Anlamı:

• İlk 3 oktet (192.168.1) ağ adresidir.

• Son oktet (10) host adresidir.

---

7. 🔥 Alt Ağlar (Subnetting)

Subnetting = Bir ağı küçük parçalara bölmektir.

Neden Subnet Yapılır?

• Ağ trafiğini azaltmak.

• Güvenliği artırmak.

• Adresleri daha verimli kullanmak.

Subnet Mask Değişimiyle Yapılır:

• Örneğin: 255.255.255.0 (Büyük ağ) → 255.255.255.192 (Daha küçük alt ağlar)

---

8. 📏 CIDR (Classless Inter-Domain Routing)

• CIDR Notasyonu: IP adresinin hemen ardından /bit sayısı eklenir.

• Bu bitler ağ kısmını gösterir.

Örnek:

• 192.168.1.0/24 → 24 bit ağ adresi (255.255.255.0)

• 192.168.1.0/26 → 26 bit ağ adresi (255.255.255.192)

/24 ile /26 Arasındaki Fark:

Özellik	/24	/26
Toplam IP Sayısı	256	64
Host Sayısı	254	62
Alt Ağ Sayısı	1	4

---

9. 🧠 Subnet Hesaplama Örneği

Örnek:
Bir şirketin 60 bilgisayarı var. Her bölüme ayrı bir alt ağ vermek istiyor.

• Minimum 62 host gereklidir (çünkü 2 IP adresi kullanılmaz: Ağ adresi ve Broadcast adresi).

• /26 subnet maskı uygundur (255.255.255.192).

Böylece:

• Her alt ağda 62 cihaz bağlanabilir.

• 4 farklı alt ağ oluşturulabilir.

---

10. ⚡ IPv6 Adresleme (Kısaca)

• IPv4 adreslerinin yetmemesi sebebiyle geliştirilmiştir.

• 128 bit uzunluğundadır.

• 8 bloktan oluşur, her blok 16 bit'tir.

Örnek IPv6 Adresi:
2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334

Avantajları:

• Daha fazla adres kapasitesi

• Dahili şifreleme desteği

• Otomatik adres yapılandırması

---

🗺️ Görsel Şema: IP Adresleme Genel Yapı

[ IP Adresi (32 Bit) ]
| Ağ Adresi | Host Adresi |
← Subnet Mask ile ayrılır →

Subnetting ile:
Büyük Ağ → Küçük Alt Ağlar
(Verimlilik ve Güvenlik artar)

---

🎯 Özetle

• IP adresleri cihazları tanımlar.

• Subnetting, büyük ağları küçük yönetilebilir parçalara ayırır.

• CIDR, esnek adresleme sağlar.

• IPv6, geleceğin ağları için tasarlanmıştır.

---

Subnetting Çözüm Teknikleri, Kolay Hesaplama Yöntemleri ve Sorular🚀

---

🧠 1. Subnetting Adım Adım Çözüm Tekniği

Örnek Soru:
Bir şirkette 50 bilgisayarlık bir bölüm var.
Hangi subnet mask kullanılmalı ve IP aralıkları nasıl olur?

Çözüm Aşamaları:

Adım 1: Gerekli Host Sayısını Bul

• 50 bilgisayar var.

• Her subnet'te 2 IP kaybolur (Network ve Broadcast IP).

• Gerekli host sayısı = 50 + 2 = 52 IP

---

Adım 2: 2^n Hesapla

• Hangi n değeri 52'den büyük olacak?

• 2^5 = 32 (yetersiz)

• 2^6 = 64 (yeterli)

🎯 n = 6 bit host için ayrılmalı.

---

Adım 3: Subnet Maskı Belirle

• IPv4 32 bittir.

• 32 - 6 = 26 bit ağ için.

• CIDR gösterimi: /26

Subnet Mask:
255.255.255.192

---

Adım 4: IP Aralıklarını Belirle

Örneğin IP bloğu: 192.168.1.0/24 olsun.

/26 ile:

• İlk alt ağ: 192.168.1.0 – 192.168.1.63

• İkinci alt ağ: 192.168.1.64 – 192.168.1.127

• Üçüncü alt ağ: 192.168.1.128 – 192.168.1.191

• Dördüncü alt ağ: 192.168.1.192 – 192.168.1.255

Her alt ağda:

• 62 kullanılabilir IP adresi var.

---

📈 2. Subnetting Kolay Hesaplama Yöntemleri (Çizelge Yöntemi)

Subnet mask ile atlama miktarını (block size) hesaplayabilirsin:

Subnet Mask Son Oktet	Atlama Miktarı (Block Size)
128	128
192	64
224	32
240	16
248	8
252	4
254	2

Nasıl kullanılır?
Örneğin, mask 255.255.255.192 ise (son oktet 192):

• Atlama = 64

• IP aralıkları: 0-63, 64-127, 128-191, 192-255

Bu sayede IP bölümlerini kolayca çıkarırsın. ⚡

---

📝 3. Subnetting Pratik Soru ve Çözümleri

Soru 1:
Bir ağda her subnet'te en fazla 30 bilgisayar olacak şekilde alt ağ oluşturmak istiyoruz. Hangi subnet mask kullanılır?

Çözüm:

• Gerekli IP = 30 + 2 = 32

• 2^5 = 32

• 32-5 = 27 bit ağ için ayrılır.

Subnet Mask:
255.255.255.224

CIDR gösterimi: /27

---

Soru 2:
10.0.0.0/8 ağı, en az 500 kullanıcı destekleyecek şekilde kaç alt ağa bölünebilir?

Çözüm:

• 500 + 2 = 502 host gerekli.

• 2^9 = 512 (>502) uygun.

• 32-9 = 23 bit ağ için ayrılır.

• CIDR: /23

Bir subnet aralığı:

• 10.0.0.0 – 10.0.1.255

Her alt ağ 512 IP adresi verir (510 kullanılabilir).

---

Soru 3:
192.168.10.0/26 ağına kaç host sığar?

Çözüm:

• Subnet mask: /26

• Host bit = 32 - 26 = 6

• 2^6 = 64 IP → 2 IP adresi (Network ve Broadcast) çıkınca

• Kullanılabilir host = 62

---

🎯 Çok Kısa Özet Taktikler

• Subnetting: Host veya ağ sayısına göre /x değerini bul.

• CIDR: /x → Ağ için kaç bit, kalan bit → host.

• Atlama (Block size): Son oktet değeri 256'dan çıkarılır.

---